Planowane numery

W planowanym numerze chcielibyśmy zająć się analizą materiałów źródłowych i usystematyzowaniem wiedzy na temat początków komparatystyki literackiej jako dyscypliny naukowej rozwijającej się w Europie pod koniec XVIII i w pierwszej połowie XIX w. Przedmiotem rozważań chcielibyśmy uczynić wkład, jaki w rozwój metodologii badań porównawczych wnieśli uczeni, filozofowie i poeci wywodzący się z różnych kręgów kulturowych oraz związani z rozmaitymi ośrodkami akademickimi. Myślenie komparatystyczne ma wiele wspólnego z ideami estetycznymi romantyzmu i okresu bezpośrednio go poprzedzającego. W odróżnieniu od tradycji klasycystycznej, odwołującej się do uniwersalnego modelu literatury i kultury antycznej, śródziemnomorskiej, fundamentalnymi wartościami w romantyzmie okazały się indywidualizm, regionalizm i różnorodność. Krytyczne porównywanie literatur uznawanych za odmienne, bo wywodzące się nie z jednej (starożytnej greckiej), lecz wielu różnorodnych tradycji ludowych (narodowych), stało się w związku z tym koniecznością, a także swoistym odzwierciedleniem nowoczesnego sposobu myślenia o sztuce, jej analizowania i interpretowania. Idee korespondencji i syntezy sztuk z kolei, formułowane m.in. przez Novalisa, a rozwijane przez Baudelaire’a, inspirowały do odkrywania i opisywania podobieństw i różnic nie tylko między nimi, lecz także między kodami komunikacyjnymi czy językami, którymi się one posługują.

Biorąc pod uwagę znaczenie, jakie dla współczesnej komparatystyki mają jej romantyczne korzenie, chcielibyśmy objąć refleksją naukową osiągnięcia w tej dziedzinie np. Gottholda Ephraima Lessinga, Johanna Gottfrieda Herdera, Augusta Wilhelma Schlegla, Georga Wilhelma Friedricha Hegla, Abla-Françoisa Villemaina, Jana Kollára, Ludwika Osińskiego, Leona Borowskiego, Maurycego Mochnackiego, Adama Mickiewicza i in. Lista nazwisk pozostaje otwarta. Wśród podejmowanych tematów chcielibyśmy uwzględnić zagadnienie roli dziewiętnastowiecznej myśli komparatystycznej w rozwoju wiedzy o literaturach i kulturach poszczególnych narodów oraz w kształtowaniu teorii badań porównawczych w XX i XXI wieku.

            Redaktorzy prowadzący wydania: dr hab. Olaf Krysowski (prof. UW), dr hab. Żaneta Nalewajk

Termin nadsyłania artykułów: do 30 stycznia 2022